Co to jest bariera hydrolipidowa?
Bariera hydrolipidowa skóry (w skrócie BHL) określana także mianem warstwy lub płaszcza hydrolipidowego składa się głównie z wody i tłuszczu, a jej główną funkcją jest ochrona przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych oraz TEWL (transepidermalną utratą wody z naskórka). Systematyczna oraz prawidłowa pielęgnacja jest w stanie dobrze zadbać o stan naszej BHL, jednak w dalszym ciągu istnieje wiele czynników mogących zaburzyć jej funkcje ochronne, np. w skutek jej naruszenia lub uszkodzenia. Dowiedz się, co wpływa na zaburzenia płaszcza lipidowego, jak się one objawiają oraz które składniki i dlaczego są niezbędne podczas kuracji odbudowującej. Zwróć również uwagę na propozycje tzw. produktów „must have”, które zahamują skutki nieprawidłowego funkcjonowania BHL.
Jakie są skutki uszkodzenia bariery hydrolipidowej?
Zacznijmy od przedstawienia prostego schematu prawidłowego działania warstwy hydrolipidowej na przykładzie skóry zdrowej oraz skóry przesuszonej (uszkodzona BHL).
Uszkodzona bariera hydrolipidowa prowadzi do szybkiego odwodnienia i nie jest w stanie zatrzymać TEWL, w efekcie czego skóra staje się szorstka, łuszczy się i pojawiają się ostre reakcje na czynniki zewnętrzne. W skutek braku ochrony reaguje stanami zapalnymi i podrażnieniami. Staje się przesuszona, a gruczoły łojowe zaczynają produkować zbyt duże ilości sebum i mimo przesuszenia – skóra zaczyna się świecić.
Co może uszkodzić barierę hydrolipidową?
Do najczęstszych przyczyn zaburzenia płaszcza hydr. zalicza się zbyt agresywną pielęgnację spowodowaną np. nieprawidłową kuracją kwasami w wysokich stężeniach, niewłaściwie dobrana lub prowadzona kuracja np. retinolem i jego pochodnymi (zbyt często, za wysokie stężenie, niestosowanie się do zaleceń, brak regularności, zbudowanej tolerancji, retinol słabej jakości). Zbyt agresywne i zbyt częste stosowanie peelingów mechanicznych oraz brak ochrony przed warunkami panującym na zewnątrz (promieniowanie UV, mróz, wiatr etc.) również może skutkować w/w reakcjami ze strony BHL.
Jakie są inne objawy?
- suchość skóry, mimo aplikacji kremu nawilżającego, nie znika. Cera dalej jest szorstka i napięta;
- uczucie ściągnięcia;
- swędzenie i pieczenie;
- zaczerwienienie skóry, najczęściej na policzkach;
- koloryt staje się szary i ziemisty;
- nadwrażliwość na produkty, które wcześniej nie powodowały żadnych niepożądanych reakcji;
- zaskórniki otwarte i zamknięte.
Jakie składniki na odbudowę BHL?
O ceramidach niezbędnych podczas kuracji odbudowujących słyszeli chyba wszyscy, ale co z resztą? Czym oczyszczać skórę? Jak chronić ją w ciągu dnia? Czego unikać, a z którymi substancjami się zaprzyjaźnić? Poniższe zestawienie substancji niezbędnych podczas odbudowy BHL wykaże z czym mamy do czynienia i które produkty wybierać w celu poprawy nawilżenia uszkodzonej skóry:
Ceramidy – są spoiwem, które wypełnia przerwy międzykomórkowe w warstwie rogowej naskórka. Pełnią funkcję ochronną, zapobiegają przeznaskórkowej utracie wody. Zmniejszenie poziomu ceramidów sprawia, że skóra nie jest uszczelniona, co zwiększa TEWL (przeznaskórkową utratę wody).
Skwalan - normalizuje wydzielanie łoju. Regeneruje i wiąże wodę w naskórku. Ze względu na małą cząsteczkę jest idealnym nośnikiem wielu substancji aktywnych do wewnętrznych warstw skóry.
Mocznik – ze względu na swoją zdolność do zatrzymywania wody (działanie higroskopijne) uważany jest za najlepszą, naturalną substancję nawilżającą. Ponadto wykazuje on łagodne działanie keratolityczne, ponieważ rozszczepia łańcuchy keratyny, redukując tym samym grubość warstwy rogowej i odbudowując proces naturalnego nawilżenia i odparowywania wody.
NMF – zawiera wolne aminokwasy, mocznik, kwas mlekowy i alantoinę. Jest to wierne odwzorowanie naturalnego czynnika nawilżającego ludzkiej skóry.
Gliceryna – swoje właściwości zawdzięcza bardzo małej cząsteczce, przez co ma zdolność wnikania w skórę bardzo głęboko - dzięki temu jest niezastąpionym nośnikiem substancji aktywnych w głąb skóry oraz utrzymuje jej właściwe nawilżenie zarówno na powierzchni jak i w jej warstwie rogowej. Gliceryna ma doskonałe właściwości łagodzące, idealnie nawilża przesuszony naskórek skłonny do pęknięć i nieprawidłowego rogowacenia.
Mleczko pszczele – bogactwo białka, lipidów, węglowodanów, aminokwasów i witamin. Węglowodany zawarte w mleczku, zapobiegają utracie wody, jednocześnie zmniejszając odwodnienie. Dodatkowo niektóre z nich tworzą na powierzchni skóry ochronny film, zmniejszając transepidermalną utratę wody.
Peptydy – przyspieszają procesy naprawcze oraz stanowią element obrony przed wolnymi rodnikami.
Kwas hialuronowy – utrzymuje wodę w organizmie oraz poziom płynu tkankowego zawartego w macierzy pozakomórkowej. Chroni skórę przed wysychaniem, a także wzmacnia jej właściwości ochronne.
Trehaloza – zapobiega utracie wody poprzez tworzenie nowych wiązań – nawilża i odżywia cerę, sprawiając, że staje się ona bardziej sprężysta oraz gładka. To także silny antyoksydant, który wspomaga zapobieganie szkodliwemu wpływowi promieniowania. Zwalcza wolne rodniki, chroni – nie tylko przed utratą nawilżenia, lecz także przed przedostawaniem się do cery rozmaitych zanieczyszczeń.
Betaina naturalna z buraka cukrowego – aminokwas, będący pochodną glicyny. Posiada właściwości silnie higroskopijne oraz zdolność ochrony błon komórkowych. Wykazuje działanie intensywnie nawilżające oraz łagodzi drażniące działanie detergentów. Pomaga zachować równowagę wodno-lipidową skóry.
NNKT – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) przyczyniają się do odbudowy bariery hydrolipidowej. Znajdziesz je w zimnotłoczonych i nierafinowanych olejach tj. konopny, lniany czy z moreli.
Kwas mlekowy – jest on jedną z głównych składowych NMF - naturalnego czynnika nawilżającego, który odpowiada za stosowne nawodnienie naskórka. Kwas mlekowy delikatnie normalizuje procesy złuszczania naskórka. Jest również związkiem nawilżającym.
Niacynamid – stymuluje produkcję kolagenu oraz ceramidów. Działa nawilżająco oraz reguluje poziom nawilżenia skóry. Jest doskonałym antyoksydantem.
Wąkrota azjatycka (centella asiatica) – stymuluje on mechanizm fibroblastów, a jednocześnie przyjemnie łagodzi cerę i wspomaga jej regenerację, dzięki czemu będzie doskonałym uzupełnieniem kosmetyków po silnych zabiegach pielęgnacyjnych (na przykład z zastosowaniem kwasów czy retinolu).
Doskonale sprawdzą się również: aloes, mleczan sodu, d-pantenol, algi.
Czego unikać podczas odbudowy BHL?
- drażniących produktów myjących oraz o zasadowym pH (mydła w kostce, żele myjące z drażniącymi detergentami);
- myjek, szczoteczek, wacików oraz intensywnego pocierania twarzy podczas jej oczyszczani;
- płynów micelarnych pozostawionych bez zmywania (najlepiej zastąpić je olejkami myjącymi lub łagodnymi piankami);
- agresywnych kuracji złuszczających, kuracji retinoidam.
O czym pamiętać?
- ochrona uv w ciągu dnia (łagodne kremy i emulsje z wysokim SPF);
- dwuetapowe wieczorne oczyszczanie (najlepiej olejek hydrofilowy + pianka/łagodny żel lub emulsja);
- regularność;
- wybierając kosmetyk zwracaj uwagę na potrzebne Ci w/w substancje aktywne – „mazidełko” lub sam olej to za mało.
- produkty (sera i eliksiry) olejowe – wybieraj te z dodatkiem NNKT i skwalanu (to teraz Twój najlepszy przyjaciel);
- zdrowa dieta z wysoką zawartością NNKT;
- nawadnianie organizmu (woda, woda kokosowa).
Jak naprawić barierę hydrolipidową?
Moglibyśmy tu rozpisać bardzo złożoną i wieloetapową kurację, która w szybkim czasie pomogłaby skórze wrócić do jej ponownego (prawidłowego) funkcjonowania, jednak przedstawimy tu jedynie trzy produkty. To dosłownie „must have” podczas odbudowy BHL. Zwróć uwagę na ich nieprzypadkowy skład:
Opcjonalnymi produktami będą te o działaniu łagodzącym i okluzyjnym:
Olejek z aloesem
Krem PLUM
Hydrofilowy olejek do demakijażu
Pianka myjąca
Maska/krem łagodzący
Maseczki algowe
Ampułka z ceramidami i komórkami macierzystymi
Czy rezygnować z retinolu, skoro tak często doprowadza do zaburzeń BHL?
Niekoniecznie.
Uwodorniony retinol posiada udowodnione działanie stymulujące kwas hialuronowy w fibroblastach, w skutek czego następuje wzrost nawilżania zarówno w naskórku, jak i w skórze właściwej. Co to oznacza w praktyce?
Jeśli planujesz wprowadzić retinol do swojej pielęgnacji, a obawiasz się zaburzeń ze strony BHL – ten składnik jest dla Ciebie. Jeśli dotychczasowe kuracje powodowały reakcje niepożądane – wypróbuj tą właśnie nowoczesną formę. Pamiętaj jednak, aby podczas odbudowy płaszcza retinol odstawić.
Uwodorniony retinol nie powoduje podrażnień (co udowodniły badania naszych ampułek, nawet tych o wysokim stężeniu), a jego wysoka skuteczność (zobacz efekty) już w niskich stężeniach to dowód na to, że jest to niezwykle nowoczesna i bardzo bezpieczna alternatywa dla agresywnych kuracji retinoidami.